WAT IS HYDROPONIC VOER?
In principe is deze naam niet juist. Internationaal wordt deze wijze van groen, vers voer produceren aangeduid met de benaming: Hydoponics fodder.
Dit is namelijk makkelijker te verklaren. Het woord: HYDROPONIC komt uit het grieks en betekent letterlijk: werken met water. ( (“hydro” betekent: “water” en “ponos” betekent “werken”). Het is dus een zeer verantwoorde manier om, ZONDER TOEVOEGINGEN en op 100% ORGANISCHE wijze, vers voer te laten groeien zonder het gebruik van voedingsbodem of aarde.
Ontstaan in de oudheid door o.a. de Azteken en de oude Egyptenaren, wordt deze wijze van produceren in sommige landen gebruikt voor de teelt van onder andere sla, spinazie en tomaten. Met name in een land als Japan, waar gezond voedsel een zeer hoge toegevoegde waarde heeft.
Om HYDROPONIC VOER te produceren wordt dus zaadgoed, meestal gerst, op trays uitgestrooid en met grote regelmaat bevochtigt. Binnen enkele dagen ontstaat op natuurlijke wijze een onderlaag van aanelkaar geklitte wortels, met bovenop groene spruiten. Zodoende krijgt men een groene "mat" welke probleemloos in zijn geheel aan de betreffede dieren vervoerd kan worden. Uitermate rijk aan vitamines, enzymen, suikers en mineralen is dit voor zeer eenvoudig verteerbaar en ruikt naar verse komkommersalade. In alle omstandigheden zullen de dieren HYDROPONIC VOER als eerste eten voordat ze aan het andere voer beginnen.
De productie van HYDROPONIC VOER in hoeveelheden tot 50/60 kg per dag is zeer eenvoudig en wordt in sommige Afrikaanse landen op steeds grotere schaal toegepast. Men heeft niet veel meer nodig dan een paar trays, water, een open raam, een emmer om het zaadgoed in te weken een kleine recirculatieventilator, kunstmatig licht en een omgevingstemperatuur tussen de 15 en 27 graden Celsius. Dit is al voldoende om een kleine veestapel dagelijks van vers voer te voorzien.
Monogastrische dieren kunnen volstaan met alleen HYDROPONIC VOER (5% van het levend diergewicht) en herkauwers hebben dagelijks ongeveer 3% van hun lichaamsgewicht nodig, naast het toevoegen van hooi, ingekuild gras.
50 kg HYDROPONIC VOER -binnen 6-7 dagen geproduceerd uit 7-8 kg zaadgoed is voldoende voor:
- 400 kippen (2.5 kg lichaamsgewicht)
- 10 varkens (100 kg lichaamsgewicht), en als bijvoer voor
- 30-50 schapen of geiten (50 kg lichaamsgewicht)
- 4-5 melkkoeien (500 kg lichaamsgewicht)
- 9-10 kalveren (tot 250 kg lichaamsgewicht).
Bij herkauwers kan HYDROPONIC VOER voor een groot deel het basis voer (gemalen granen), maispulp en kuilgras of hooi vervangen. Stro blijft, om de spijsvertering niet negatief te beïnvloeden, nog steeds nodig!
Op het moment dat men met HYDROPONIC VOER begint, dient dit langzaam opgebouwd te worden. Dit om diarree en andere problemen te voorkomen. Onderzoek heeft uitgewezen dat met name GERST van goede kwaliteit - met een hoge ontkiemingsfactor en ontdaan van stro/kaf - de beste resultaten teweeg brengt. Dit neemt niet weg dat veel andere zaden eveneens zeer goed te gebruiken zijn. Het is ook mogelijk om zadenmixen te gebruiken, bijvoorbeeld: 80% gerst, 10% mais, 5% sorghum en 5%,zonnebloem. Al deze zaden kiemen perfect. Indien men op kleine schaal produceert of in een niet geheel gecontroleerde omgeving zijn de te behalen resultaten niet altijd even uniform. Soms verkrijgt men meer wortels met minder kiemen (te lage temperatuur) of juist te weinig wortel en teveel kiemen (te hoge temperatuur). Maar dit is absoluut geen probleem. De belangrijkste factor is het gekiemde zaadgoed en niet de hoeveelheid die we op deze wijze verkrijgen.
Het toepassen in landen waar de regeldruk hoog is en men op bedrijfsniveau te weinig tijd om te experimenteren heeft, is het verstandiger om een kant-en-klare unit te gebruiken. Dit spaart tijd en garandeert 365 dagen per jaar een perfect resultaat.
Bovendien verlost het de gebruiker van een aantal problemen welke gedurende het jaar in mindere of meerdere mate optreden:
- Invloed van het klimaat
- Kosten van het bewerken van het grasland
- Irrigatie en beregening
- Drukte bij loonwerkers tijdens oogst
- Schimmelvorming tijdens productie.
Om maar een paar te noemen.
Inspelend op de ontwikkelingen op de productie van voer in de 21e eeuw, waarbij duurzaamheid, energieverbruik en voedselveiligheid steeds belangrijker worden, is deze wijze van voerproductie in onze optiek als allesomvattend en zeer veilig te beschouwen.
Immers, het direct op het bedrijf produceren van vers voer, heeft, nog een aantal zeer belangrijke voordelen:
- Geen/beduidend minder transport van voer vanaf de voerfabriek/grasdrogerij naar de veehouder;
- Minder akkerland nodig;
- Significante besparing op het watergebruik door geen of lagere irrigatiebehoefte tijdens droge periodes;
- Aanzienlijke besparing op de additionele voerkosten aangezien HYDROPONIC VOER voor een groot deel in de voerbehoefte voorziet;
- Een gezonder dier, waardoor de vaccinatiedruk wordt verlaagd;
- Een gezonder dier met veel betere productieresultaten.
Studies in met name de Verenigde Staten en Australië hebben al bewezen, dat het voeren van kiemend zaad een groot aantal voordelen biedt voor het dier.
Met name gerst, alfalfa en zonnebloemen komen hier als zeer positief naar voeren.
In onze installaties wordt het zaadgoed binnen 6 dagen tot kiemen gebracht . Bovenstaande foto laat het resultaat na 6 dagen zien.
Volgens een van de toonaangevende Amerikaanse voorvechters op het gebied van het voeren met kiemend zaadgoed, Isabel Shipard (Shipard,2005) is kiemend zaadgoed een ongelofelijke bron aan natuurlijk verteerbare enzymen. Enzymen werken als biologische katalysatoren bij het verteren van proteïne, carbohydraten en vetten. De fysiologie van vitamines, mineralen en sporenelementen zijn eveneens sterk afhankelijk van enzymen.
Voordelen met natuurlijk geproduceerd kiemgoed als diervoer:
Tijdens het droogproces van het te gebruiken zaadgoed worden een aantal enzymen in principe “slapend” gehouden, welke pas week actief worden tijdens het spruiten. Wachtend op het toevoegen van vocht. Sommige zaden bevatten, tijdens het spruiten tot 100 x meer enzymen dan bijvoorbeeld fruit en groentes. De piekproductie van enzyen ligt bij de meeste zaden rond dag 6 - 7.
Verteerbaarheid:
Aangezien in onze machines het voer op dag 6 wordt geoogst, benutten wij deze enzymenactiveit ten volle.
Hierdoor wordt ook de verteerbaarheid door het dier geoptimaliseerd. Bijvoorbeeld:
Droog zaad van Lucerne heeft een zure ph met een verteerbaarheid van 20%. Levende (kiemende) zaden van Lucerne, gerst en zonnebloem hebben een alkalische ph met een verteerbaarheid van 80%.
Voedingswaarde:
Kiemend, groen gerst heeft tot 400% meer vitamine A, en 600% meer vitamine E, dan droog stro van gras. Kiemend groen gerst heeft tot 30 keer meer B-1, 11 keer meer calcium en 15 keer meer proteïne dan melk, en 3.3 keer meer Vitamine C, 6.5 keer meer caroteen, en 5 keer meer ijzer dan spinazie.Aangezien vers, groen voer van goede en gecontroleerde kwaliteit duur en niet altijd beschikbaar is, zijn er duurzame alternatieven nodig.
Daarnaast heeft HYDROPONIC VOERr een ruwvoer (droogstof) aandeel van 12-18%.
Volgens Morgan et al. is de proteïnewaarde in kiemend gerstzaad op dag 4, 6 en 8 als volgt (% DM):
Basis zaad 10.1%
Kiemperiode 4 dagen 10.8%
Kiemperiode 6 dagen 13.7%
Kiemperiode 8 dagen 14.9 %
Source: Morgan et al. (1992)
Dezelfde resultaten zijn zichtbaar bij de metingen van ruwe proteïne en vezels.
Vermindering van anti-nutritionele factoren:
Fytinezuur komt vooral voor in het zaadmantels en de kiemen van plantenzaden . Het vormt onoplosbare
of bijna onoplosbare verbindingen met mineralen zoals calcium, ijzer , magnesium en
Zink. Hierdoor kunnen deze niet effectief kunnen worden opgenomen in het bloed . Diëten met veel fytinezuren en laten een tekort aan mineralen zien bij experimentele testen met dieren ( Gontzea en Sutzescu , 1958 , zoals geciteerd in Chavan en Kadam , 1989) . De laatste
auteurs stellen bovendien, dat kiemend gerstzaad een significante verlaging van fytinezuur laten zien,. Ook Shipard (2005 ) stelt dat de enzymen van van kiemend zaadgoed (gerst en zonnebloemen) het vermogen hebben om schadelijke stoffen zoals Fytinezuur elimineren .
Het gebruik van kiemende gerst (6 dagen productie) laat de volgende optimalisaties zien die aantoonbaar te realiseren zijn:
- 14% verhoging van het botervet in de melk
- Een gemiddelde toename van 10% melkproductie.
- Snellere gewichtstoename van ongeveer 0.51kg per dag
- Verhoging/verbetering van de voerbehoefte van het dier
Om dit te bereiken, kan met niet meer volstaan met een eenvoudig systeem. De te produceren hoeveelheden, welke in de intensieve veehouderij dagelijks nodig zijn, dienen in een gecontroleerde en controleerbare omgeving geproduceerd worden. Immers, een gemiddelde melkveehouderij met 120 melkkoeien en 30 kalveren heeft dagelijks ongeveer 1600kg HYDROPONIC VOER nodig.
Industriële units dienen zoveel als mogelijk geautomatiseerd te zijn om een constante kwaliteit tegen de laagst mogelijk kosten te produceren.
Het moeilijkste onderdeel tijdens productie is het uitsluiten van schimmelvorming. In een gesloten ruimte, waarbij temperaturen tussen 20 en 21 graden Celsius gecombineerd worden met irrigatie-intervallen per 1 en 2 uur, schimmelvorming is een niet te onderschatten probleem. Er zijn in principe 2 manieren om hiermee om te gaan. Door het gebruik van ruime hoeveelheden desinfectiemiddelen - met name Chloor - kunnen wel de gevolgen bestreden worden, maar niet de oorzaak. Bovendien zal deze methode het 100% organische karakter van HYDROPONIC VOER negatief beïnvloeden.
Door onze zeer uitgebreide kennis op het gebied van micro-klimaat installaties in de intensieve veehouderij, hebben wij middels een uitgekiend samenspel van ventilatie, recirculatie, irrigatie, verwarming en koeling, gekozen om de oorzaak te bestrijden. Onze klimaatcomputer regelt het gehele systeem volledig automatisch en draagt positief bij aan het verkrijgen van een perfect, gezond en groen product. Invloeden van weer en temperatuur kunnen nooit en te nimmer een negatief productieresultaat veroorzaken. Het kiezen van de juiste parameters is, na instructie door onze specialisten, zeer eenvoudig.
Het moge duidelijk zijn, dat industriële systemen niet goedkoop zijn. De vraag die men zich zou moeten stellen is:
Weegt deze investering op tegen de voordelen en wat zijn de directe financiële voordelen?
Uit diverse studies is gebleken, dat de direct zichtbare besparing behaald wordt op de verlaging van voerkosten. Op basis van onderzoek en gesprekken met Nederlandse melkveehouders is een besparing van 25% redelijk eenvoudig te behalen. Hierbij zijn de positieve effecten op verhoging van de melkproductie (>10%), verlaging vaccinaties en een algehele verbetering van het dierwelzijn niet meegerekend. Het zou echter te ver voeren om te beweren, dat de juiste toepassing van HYDROPONIC VOER de veehouder rijk maakt. Het is wel een vaststaand feit, dat het zelf produceren van het grootste deel van de dagelijkse voerbehoefte, een groot aantal variabele kosten elimineert. Daarnaast spelen ook de omstandigheden van het weer geen enkele rol van betekenis.